6.SINIF TÜRKÇE KİTABI METİNLERİ

MAZHAR OSMAN UZMAN

Ordinaryüs Profesör Mazhar Osman, psikiyatri alanında ülkemizde efsaneleşmiş çok değerli bir bilim insanıdır. Türkiye'de çağdaş psikiyatrinin kurucusudur.

Mazhar Osman 1884'te bugün Yunanistan topraklarında bulunan Dedeağaç'ın Sofular köyün­de doğdu. Fakir bir köylü ailesinde zor şartlarda büyüyen Mazhar Osman daha küçükken annesini kaybetti. Ailesine katkıda bulunmak için küçük yaşta çalışmak zorunda kaldı. Kuyulardan su taşıyıp bahçeleri sulayarak, okuma yazma bilmeyenlerin mektuplarını yazarak para kazanmaya çalıştı.

Doktor Yüzbaşı

Mazhar Osman, ilk ve ortaokulu Kırklareli' de okudu. Daha sonra İstanbul Üsküdar'da okudu­ğu liseyi birincilikle bitirdi. Askeri Tıbbiye sınavlarına girip kazanınca bu okula yazıldı. Okuldan 1904 yılında doktor yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu.

İnsanların psikolojik sorunlarının nedenleriyle ilgilenen Mazhar Osman, tıbbın psikiyatri alanında kendini geliştirmek istiyordu. Bu yüzden yurt dışına gitmeyi düşünüyordu. Kazandığı parayı bunun için biriktiren genç doktor, eline fırsat geçince 1908 yılında Almanya'ya gitti.

(...) Üç yıl kaldığı Almanya'da psikiyatri alanında yapılan yeni araştırma ve gelişmeleri öğrenerek İs­tanbul'a geri döndü.

İyi Kalpli Doktor

Mazhar Osman 1911 yılında başkent İstanbul'a döndüğünde Osmanlı İmparatorluğu çok zor günler yaşıyordu. (...) Üst üste yaşanan savaşlar yüzünden ülkede herkes kendi derdine düşmüş has­tanelerdeki akıl hastalarıyla kimse ilgilenmez olmuştu.

(...) İşte tam bu kara günlerde Mazhar Osman onlarca zavallı hastanın imdadına yetişti. Türk psiki­yatrisinin geçmişinden güç alarak hiç vakit kaybetmeden çalışmaya başladı. 1919 yılında Toptaşı Akıl Hastanesinde başhekim olarak göreve başladı. (...)

Öncelikle akıl hastalarının yaşadığı bu yeri gerçek bir hastane haline getirmek istiyordu. Genç doktor yanına öğrencilerini de alarak hastaneyi yeniden düzene sokmak için bir an önce işe koyuldu. İlk olarak hastane bir güzel temizlendi, boya badana yapıldı. Yataklar, çarşaflar değiştirildi. Eli yüzü kir içindeki hastalar yıkanıp paklandı.

Bu iyi kalpli doktor sadece hastanedekilere değil sokaktaki zavallı akıl hastalarına da el uzattı. (...) Mazhar Osman, ilgi, merhamet ve tedaviye muhtaç bu hastalara kol kanat germişti.

Ne var ki bir süre sonra Toptaşı Akıl Hastanesi hastalara dar gelmeye başladı. Mazhar Osman geniş bir hastaneye taşınmak istiyordu. (...)

Hayalleri Gerçek Oluyor

(...) Çok istediği ve hayalini kurduğu şey gerçek oluyordu. Mazhar Osman'a Bakırköy'de arttık kullanılmayan Reşadiye Kışlası'nı hastane yeri olarak verdiler. (...)

Nihayet el birliğiyle o terk edilmiş kışla yeni bir hastaneye dönüştürüldü. Günümüzdeki meş­hur İstanbul Bakırköy Ruh ve Akıl Hastanesi böylece tamamlanmış oldu. (...)

Mazhar Osman, hastanenin çevresindeki büyük araziye çeşitli meyve ağaçları dikerek ve seb­zeler üreterek burayı değerlendirmek istiyordu. Çalışabilecek durumdaki hastalara bahçe işlerinde sorumluluk veriyor, kendilerini değerli hissetmelerini sağlıyordu. (...) Hastalar, açık havada toprakla uğraşarak sıkıntılarını unutuyor, işe yaradıkları düşüncesiyle moral kazanıyorlardı.

(...)

Deli Değil Hasta

Hastane kurulmuştu ama yapılacak işler bitmemişti. Mazhar Osman çalışmaya devam ediyor, halka açık konferanslar düzenleyerek psikolojik hastalıklar konusunda insanları bilinçlendirmeye ça­lıyordu. Herkesin anlayacağı bir dille, akıl hastalarının beynindeki kimi hücrelerin bozulması sonucu ortaya çıktıklarını halka anlatıyordu. Böylece kendisini dinlemeye gelenlere deli adı verilen insanların aslında birer hasta oldukları bilincini kazandırmaya çalışıyordu.

(...)

Duygu KAÇARANOĞLU

Canın Sağ Olsun (Kısaltılmıştır.)