Don Kişot, İspanyol romancıMiguel de Cervantes Saavedra'nın romanı ve aynı zamanda bu romandaki asıl şahsiyetin adı. Don Kişot İspanya’nın Alcala şehrinde doğan ve bir cerrahın oğlu olan Miguel de CervantesSaavedra (1547-1616)nın romanı. Cervantes bu eserle şöhret bulmuştur. Eserin ilk kısmını El Ingenioso Hidalgo don Quixote de la Mancha adıyla 1605 yılında yayınladı ve büyük bir rağbet gördü. Arkasından Avellaneda (Meçhul Bir Kimse) adı ile Don Kişot’un sözde ikinci kısmını ortaya koydu ise de, asıl ikinci kısmını 1616 yılında yayınladı.
1605 ve 1615’te El ingenioso hidalgo Don Quijote de La Mancha (Marifetli ayan Don Kişot de La Mança) ve Segunda parte del ingenioso caballero Don Quijote de La Mancha (Marifetli şövalye Don Kişot de La Mança'nın ikinci bölümü) olmak üzere iki bölüm halinde yayımlanan roman, İspanyol Altın Çağından bir örnek olarak en akıcı edebi eserlerden biridir ve belkide İspanyol edebiyatına ciddi bir giriştir. Modern Batı edebiyatının en kaydadeğer kurgu romanlarındandır.
Don Kişot, küçük bir köy asilzadesidir.
Şövalye romanlarını okuya okuya dimağı karışmıştır. Silahdar olan Sanşo Pansa (Sancho Pança) ile birlikte serserice bir şövalye hayatı sürmek ister. Böylece bütün dünyada zevkle okunan sergüzeştler ortaya çıkar. Bunlar; kahraman olarak Don Kişot’un yel değirmenlerine karşı savaşı; kürek cezasına çarptırılanların onun tarafından kurtarılması; arabaya hücumu; bir otelde Sanşo Pansa’nın bir örtü içinde havaya sıçratılması; hizmetçi Maritornes’un marifetleri; Don Kişot’un hayalinde yaşattığı Dülsine du Tobosa (Dulcinee du Toboso) adlı sevgilisi ile geçirdiği maceralar; Sanşo Pansa’nın vali tayin edilmesi ve adaletle iş yapması gibi hadiselerdir. Bu vak’alardan başka asıl konu ile ilgili olmayan hikayeler de Don Kişot romanında yer almaktadır.
Kahraman olarak asıl Don Kişot; Rossinante adlı atının üstünde, başında miğfer, elinde mızrak uzun, zayıf ve üzüntülü bir çehre ile görünen ve okuyucunun hafızasına bu şekilde nakşedilmiş Figür şövalyesidir. Tabii eşeğinin üstünde iki heybesi arasında yerleşen, Don Kişot’un zıddına şişman ve kısa olan Şanso’ya da onun yanında yer vermek gerekir. Zaten asıl romanı roman yapan kahramanlar bunlardır.
Romanda düşünce ile, uygulamalı hayat karşı karşıya gelmektedir. Zıtlık, zaten beşer fikrinin iki kutbu olan Don Kişot ve Sanşo’da mevcuttur. Don Kişot, sabit fikirler bir yana; aklın, asaletin ve kibarlığın timsalidir. Ağzından güzel sözler çıkar. Sanşo ise değişik bir akla sahiptir. Bu onun atasözlerine ve tecrübelere bağlılığından ileri gelmektedir.
Günlük konuşmaya giren Don Kişot kelimesi asıl manasını Don Kişot romanının kahramanından alır. Kelimenin “iyilik ve yardım sever” manası yanında “deli ve gösteriş meraklısı, şöhrete düşkün” manası da vardır. Böylece Don Kişot başka milletlerin yanında bizim de günlük dilimizde yer almıştır.
Don Kişot, Sancho Panza ve Rosinante ile birlikte umarsızca şövalyelik günleri tasarlamaktadır.
Dulcinee du Toboso, Don Kişot'un hayalinde canlandırdığı ve onunla birlikte maceralar kurduğu sevgilisidir. Don Kişot, yani Senyor Kesada; halkını, vatanını çok seven bir insan olduğu için olsa gerek Sancho Panza'yı da yanına alarak Don Kişot oluyor. Kitaptada sözü edildiği üzere Don Kişot, mazlumları korur ve de kötülere göz açtırmaz.Fakat her zaman yere yıkılır ve dayak yer buda Don Kişot'un özelliklerindendir.
Miguel de Cervantes Saavedra'nin romanı
Don Quixote de la Mancha'daki karakterler.
www.dersturkce.com
2024