TARİHİ KIRK PINAR HAKKINDA BİLGİ
Tarihi Kırkpınar Güreşleri’nin doğuşuna ilişkin çeşitli rivayetler vardır. Bunlardan en yaygın olanı kısaca şöyledir: 1346 yılında Orhan Gazi’nin Rumeli’yi ele geçirmek için düzenlediği seferler sırasında kardeşi Süleyman Paşa 40 askerle Bizanslılara ait Domuzhisar’ın üzerine yürür. Baskınla burasını ele geçirirler. Diğer hisarların da ele geçirilmesinden sonra 40 kişilik öncü birlik geri dönerler ve şimdi Yunanistan’ın topraklarında kalan Samona’da mola verirler.
40 cengaver burada güreşe tutuşurlar. Saatlerce süren güreşlerde adlarının Ali ile Selim olduğu rivayet edilen iki kardeşin bir türlü yenişemedikleri görülür. Daha sonra bir Hıdrellez gününde Edirne yakınlarındaki Ahıköy Çayırı’nda aynı çift yeniden güreşe tutuşurlar. Bütün bir gün güreşmelerine rağmen yine yenişemeyen kardeş pehlivanlar gece boyunca da mum ve fener ışığında mücadelelerini sürdürmeye devam ederler.
Evliya Çelebi’nin aktardığına göre güreşlerde şu dua okunurdu:
"Allah Allah, Hoca-i âlem,
Seyyid-i kâinat ve
Mu’ciz-i mevcudat,
Pür kemal cemal,
Muhammed Mustafa’ya salâvat
Engürü’de er yatar,
Rum’da Mehmed Buhari Sarı Saltuk,
Ton giyer."
Başlangıçta güreşlerin organizasyonunun ve güreşlerin sorumlusuydu. Kırkpınar’a pehlivanları ve seyircileri çağıran yarışmaları düzenleyen, gelenleri ağırlayan ve güreşlerin usulüne uygun olarak yapılmasını sağlayan kişiydi. Geleneksel anlamda Türk’ün cömertliğinin, misafirperverliğinin, insanseverliliğinin bir simgesidir. Ağalar mart ayı başında köylere, kasabalara, tanınmış köy ağalarına ve önemli kişilere mühürlediği kırmızı dipli mumlarla panayırın ne zaman açılacağını bildirir, davet ederdi. “Kırmızı dipli mumla çağırmak” deyimi buradan gelmektedir.
Ancak güreşlerin belediye tarafından düzenlenmesinden sonra sembolik bir unvan haline gelmiştir. Ağa olmak isteyenler bir önceki yılın güreşlerinde açık artırmaya çıkarılan koça en yüksek meblağı ödeyenler arasından seçilir ve en yüksek meblağı ödeyen ağa olarak ilan edilir.
Ağa, Rumeli kıyafeti olarak bilinen bir biçimde giyinir. Başında serpuş, serpuşun ucunda bez sarılıdır. Şalvar giyen ağa, camadan adı verilen gömlek giyer. Gömleğin üzerinde yelek vardır. Giysiler işlemelidir. Elinde büyükçe bir tespih taşır. Otantik görünümü ile geçmişten geleceğe artık sembolik de olsa varlığını korur, güreşlerin renkli bir simasıdır. Ağalık seçimlerinde açık artırmada ödediği meblağ Kırkpınar’ın düzenlenmesinde kullanılır. Ayrıca başpehlivan ve diğer boylarda dereceye girenlere ödüller verir.
www.dersturkce.com
2024