Osmanlı Devleti'nin Kendisini Kayıtsız Şartsız Düşmana Teslim Ettiği Antlaşma
Bu antlşma Mondros Ateşkes Antlaşması'dır.
MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (30 Ekim 1918)
- Bulgaristan'ın savaştan çekilmesiyle ittifak devletleri arasındaki irtibat kesilmişti.
- Bu durumda savaşa devam etmeye imkan yoktu. Zaten müttefikler de yenilmişti.
- İşte bu ortamda Bahriye Nazırı Rauf Bey başkanlığında bir heyet İngilizlerle gerekli görüşmeler yaparak ateşkesi imzaladılar.
- Ateşkes Limni Adası'nın Mondros Limanında yapıldı.
- İtilaf Devletleri adına İngiliz Amirali Calthorpe yetkili idi.
Antlaşmaya göre;
- Boğazlar haberleşme istasyonları, demiryolları itilaf devletleri tarafından denetim altına alınacak.
- İtilaf devletleri; yağ, kömür, akaryakıt gibi maddeleri Anadolu'dan sağlayacak.
- Osmanlı orduları terhis edilecek, cephedeki askeri birlikler itilaf devletlerine teslim olacak.
- En tehlikeli maddesi yedinci maddedir. Buna göre itilaf devletleri güvenliklerini tehdit eden bir durum ortaya çıkarsa istedikleri yerleri işgal edebileceklerdi.(Bu madde, Anadolu'yu işgallere açık hale getirmiştir.)
- Tehlikeli olan bir diğer madde de 24. maddedir. Buna göre; Vilayet-i sitte'de (Erzurum, Van, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ-Sivas-BESDEV) karışıklık çıkarsa itilaf devletleri bu yerleri de işgal edebileceklerdi. (Bu madde doğuda bir Ermeni devletinin kurulmasına imkan hazırlayan özellik taşımaktadır.)
YORUM :
- Osmanlı Devleti bu antlaşma ile fiilen sona ermiştir.
- Mondros bir ateşkesten çok antlaşma niteliği taşımaktadır.
- Mondros'tan hemen sonra itilaf devletleri işgallere başladı. İngiltere Musul'u işgal ederek ilk işgali gerçekleştirdi.
- Bu işgallere karşı Türk halkının ilk tepkisi bölgesel direniş cemiyetleri etrafında toplanmak olmuştur.
- İşgallerin resmen başlaması Kurtuluş savaşının başlamasına neden oldu.
Ateşkes Antlaşması : Barış antlaşması imzalanıncaya kadar silahların susmasıdır. Geçici sözleşmedir. Eğer barış sağlanamaz ise bu antlaşma bozulur ve savaş tekrar başlar.